Tà Xùa là tên một ngọn núi, cũng là tên một xã của người dân
tộc Mông, nằm cách thị trấn huyện Bắc Yên (Sơn La) 15km. Mọc lên sừng
sững tạo ranh giới tự nhiên giữa hai tỉnh Yên Bái và Sơn La.Tà Xùa có 3
đỉnh núi hợp thành một kỳ quan hùng vĩ trông tựa như sống lưng khủng
long thời tiền sử.Đường lên Tà Xùa dốc đứng,
quanh co qua những bản người Mông thấp thoáng hai bên triền dốc trong
sương mù như vẽ ra một bức tranh Tây Bắc huyền ảo. Những chân ruộng bậc
thang đẹp mê hồn lúc ẩn, lúc hiện trong mây mù giống như trò chơi ú tim
hấp dẫn lữ khách đường xa. Đỉnh cao nhất 2.650m dựng cột cờ với lá quốc
kỳ nền đỏ sao vàng cỡ lớn tung bay khẳng định chủ quyền của đất nước.
Đỉnh thứ hai hiện vẫn còn dấu vết cột cờ cũ dựng từ thời Pháp thuộc.
Đỉnh thứ ba, nằm chính giữa, như một vạch nối, tạo thành sống lưng con
khủng long khổng lồ.
Dọc đường leo lên chinh phục Tả Xùa, du
khách bắt gặp những vách đá nguyên khối nhô hẳn ra tạo thành những vòm
hang lớn che chở cho người dân bản, khách thập phương trú ngụ khi những
cơn mưa rừng bất ngờ ập về. Du khách sẽ bắt gặp mỏm đá có hình thù
giống đầu rùa vươn ra giữa bao la mù sương, nằm ở độ cao 2.120m. Đứng
đây, ta có thể thu vào tầm mắt cái nguyên sơ của của núi rừng Tà Xùa.
Gió thổi mạnh, bốn phía bồng bềnh mây trắng, đúng là chốn thiên đường.
Núi
rừng Tà Xùa bạt ngàn các loài hoa. Hoa sim, hoa mua nở tím đồi, xen lẫn
những khóm táo mèo trĩu quả, trông “vui cái con mắt” theo cách nói của
người Mông. Hoa dại thuộc họ cúc trắng tinh khiết nằm sâu trong thung
lũng. Gần đây có một doanh nhân Hà Nội đã mang đào Nhật Tân lên Tà Xùa
trồng thành rừng đào trên núi. Anh bảo, thú nhất được ngắm hoa đào Hà
Nội bung nở bên cạnh hoa ban Tây Bắc mỗi độ xuân về, đó là tiên cảnh
giữa đời thường.
Vùng đất Tà Xùa kỳ lạ với một khu rừng độc đáo
toàn chè. Trên 500 cây chè cổ thụ có từ 100 đến 200 năm tuổi, tập trung
chủ yếu ở hai bản Mống Vàng và Chung Chanh. Chu vi mỗi gốc chè ba người
ôm không hết. Chè Tà Xùa, theo ngôn ngữ của người Mông có nghĩa là thuốc
chữa bệnh. Giống chè San tuyết cổ thụ này mọc tự nhiên, có búp trắng,
cánh vàng, lá to, chăm bón thủ công theo kinh nghiệm dân gian, không sử
dụng hóa chất. Ông Trưởng bản Mống Vàng vui vẻ pha một ấm chè đãi khách.
Vị chè thơm, ngọt, thanh, mát dịu, khói trắng bay lả lơi trong khung
cảnh hữu tình, làm cho con người tiêu tan mỏi mệt, xa rời thế giới thực
tại để hòa mình vào thiên nhiên.
Bán Chè Tà Xùa là địa danh nổi tiếng mà
trong tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”, cố nhà văn Tô Hoài miêu tả chàng A Phủ
nửa đêm dắt nàng A Mỵ băng rừng chạy trốn nhà Thống lý Pá Tra. Đây cũng
là nơi tạo nguồn cảm hứng sáng tác cho “Bài ca trên núi” thổn thức hàng
triệu trái tim người Việt khi xem bộ phim cùng tên của nền điện ảnh
cách mạng Việt Nam: “Bầu trời có sao chiều sao sớm/ Đầu núi kia có hai
người/Dù đi cùng trời, dù đi cuối đất/Trời chỉ có sao sớm sao chiều/Núi
chỉ có hai người, hai người yêu nhau”.
Theo Lê Sỹ Tứ
An ninh thủ đô