Trên tuyến đường du lịch từ Yên Bái lên
Mù Cang Chải hiện nay, dân đi xe máy thường ghé thăm Suối Giàng, một xã nằm
trên độ cao 1.400 mét so với mực nước biển của huyện Văn Chấn.
Từ thị xã Nghĩa Lộ (Yên Bái) lên đỉnh Suối Giàng chỉ độ 16 cây số. Đường đi
quanh co theo sườn núi rất nên thơ bởi cây, hoa rừng đầy sức sống và những áng
mây ngàn lãng đãng quanh năm.
Xe mới leo núi một đoạn ngắn, chúng tôi đã thấy những vườn trà xanh mướt trải
dài thoai thoải. Dưới ánh nắng ban mai, màu áo thổ cẩm của những cô gái Mông
đang cắm cúi hái trà càng thêm rực rỡ trên màu nền núi rừng thâm u.
Thổ nhưỡng đặc trưng của Suối Giàng kết hợp với khí hậu mát lạnh quanh năm khiến
nơi đây có được những khu vườn trồng rau cải mèo, su su, sa mộc, pơ mu, các loại
củ, quả, ngũ cốc trù phú. Trong đó, đặc biệt nhất là giống trà mọc tự nhiên, có
búp và lá rất lớn màu xanh đậm.
Trên mặt lá trà luôn được phủ một lớp lông tơ mỏng, trắng như tuyết nên người
ta gọi là trà san tuyết. Trà này nổi tiếng nhờ ba yếu tố: hương thơm thanh khiết,
vị đậm, nước trong xanh.
Trà san tuyết loại thượng hạng sau khi chế biến có giá đến hơn 3 triệu đồng một
ký. Sản phẩm được chế biến từ những búp non tơ được hái lúc sớm tinh mơ, trước
khi mặt trời mọc. Nếu búp trà hái xong bị mặt trời chiếu vào thì sẽ mất đi ít
nhiều hương chất tự nhiên.
Trà san tuyết cổ thụ ở Suối Giàng mọc rải rác tự nhiên trong các cánh rừng.
Trong đó tập trung nhiều nhất ở Pang Cáng, một bản toàn người Mông đang thu hút
du khách bởi phong cảnh và nếp
sống vùng núi cao còn nguyên vẹn.
Những cây trà trăm tuổi cũng đang góp phần mang lại nguồn thu cho người dân nơi
đây. Cây trà lớn nhất, cao tuổi nhất được coi là cây trà tổ của Suối Giàng thì
nằm trong rừng trà cổ thụ có vị trí cao nhất xã, cây này có tán rộng đến hơn 20
mét vuông.
Từ nhiều năm nay, người dân vùng Suối Giàng vẫn thường làm lễ cúng cây trà tổ
như một nghi lễ truyền thống. Người tổ chức buổi cúng là một vị cao niên đức độ
được dân trong bản tôn kính.
Trước khi làm lễ, vị cao niên này phải tắm rửa sạch sẽ bằng nước đun từ những
loại lá cây thơm hái trên rừng rồi mặc quần áo mới. Lễ vật cúng là một con gà
trống đen. Đây là giống gà Mông khá quý hiếm với lông đen, thịt đen, xương đen.
Ngoài trà cùng nông sản, gần đây Suối Giàng còn thu hút du khách bởi những dãy
núi đá hùng vĩ, mang vẻ đẹp hoang sơ và đặc biệt trong núi có nhiều loại đá để
làm cảnh mang giá trị kinh tế cao.
Được ưa chuộng nhất là loại đá cảnh vân hoa tím, xanh phân bố chủ yếu ở dãy núi
Khỉ thuộc địa phân thôn Giàng A, kế đến là đá cảnh vân mây với nhiều hình thù kỳ
thú ở thôn Kang Kỷ, vách đá màu vàng xanh, xanh đen ở thôn Suối Lóp…
Suối Giàng mới có hẳn một bảo tàng đá nho nhỏ nhưng đủ làm mê mẩn những ai có
niềm đam mê với quà tặng của núi này. Chủ bảo tàng là một người trẻ dưới xuôi
lên đây, vì yêu vẻ đẹp và yêu những thứ mà Suối Giàng được trời đất ban tặng
nên đã lập cho mình chốn trú chân xinh xắn giữa vùng cao.
